Các Hệ Thống Xích Tải Xe Máy
Trên các dòng xe máy hiện đại, hệ thống xích tải đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc truyền động và đảm bảo hoạt động mạnh mẽ của phương tiện. Hệ thống này bao gồm các thành phần quan trọng như xích chính, bánh răng và bạc đạn, tạo nên sự kết nối chặt chẽ giữa động cơ và bánh sau. Việc hiểu rõ về các hệ thống này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cấu trúc và hoạt động của xe máy mà còn giúp trong việc bảo dưỡng và sửa chữa phương tiện một cách hiệu quả. Hãy cùng nhau khám phá sâu hơn về các hệ thống của xích tải xe máy để có cái nhìn tổng quan và hiểu biết sâu sắc về phương tiện di chuyển hàng ngày của chúng ta.
Một số đời xe thường dùng hệ thống xích là xích con lăn cho bộ truyền động thứ cấp. Xích con lăn ăn khớp với các răng của nhông xích để truyền chuyển động mà không gây ra trượt, và tổn thất trong quá trình truyền. Ở bộ truyền động thứ cấp, tỷ số giữa số răng (đường kính) của xích và nhông xích giảm theo tốc độ vòng quay, và ở thời điểm này mômen quay (mômen dẫn động).
1. Thay đổi khoảng cách do hình trình của giảm xóc:
Càng sau quay xung quanh trục theo hành trình nén và giãn của giảm xóc. Khi trục càng sau giữa đĩa xích và nhông xích, khoảng cách giữa hai nhông này thay đổi khi mà dịch chuyển bánh sau lên hay xuống. Nếu điều chỉnh khoảng cách này nhỏ lại thì làm cho xích chùng, nó sẽ trở nên căng khi mà khoảng cách này tăng lên.
Nếu xích quá căng, lúc nó hoạt động sẽ làm cho xích nhanh giãn. Nếu nó căng quá mức, thì giảm xóc sẽ hoạt động không êm và trường hợp xấu nhất là làm cho đĩa xích bị biến dạng. Ngược lại, nếu xích quá trùng, con lăn của xích vượt qua nhông do lực rung động. Trường hợp xấu nhất, khi xe chạy với xích quá chùng, xích sẽ rời ra khỏi nhông.
Theo lý tưởng, xích mà căng thì điều chỉnh lúc giảm xóc thu ngắn lại sẽ được độ chùng nhỏ, nhưng nó khó điều chỉnh. Hầu hết, việc điều chỉnh được thực hiện khi mà xe đỗ và tắt máy. Tùy từng kiểu dáng sẽ có sự khác nhau khi điều chỉnh, vì vậy điều chỉnh theo tài liệu bảo trì và tài liệu sử dụng. Một số kiểu dáng với hành trình giảm xóc dài, xích trùng kiểm tra lúc giảm xóc đang nén.
2. Độ căng không đều do hư hỏng:
Sau khi thay đổi vị trí của xích và kiểm tra độ căng thì nên quay nhẹ bánh sau bằng tay, độ chùng của xích cũng ảnh hưởng khi ta thay đổi vị trí của xích.
Nhông xích được lắp bằng bulông và đai ốc, trục quay và tâm nhông không ăn khớp chính xác và phát sinh khe hở trong quá trình lắp. Khe hở ở xe mới là nguyên nhân tăng độ căng và dẫn đến mòn và lực căng sẽ khác giữa việc xích trở nên chùng hơn hoặc căng hơn.
Xích truyền chuyển động thuận lợi và an toàn hoặc bất cứ vấn đề nào như: độ đồng tâm, mòn không đều và thay đổi khoảng cách trục xe bánh xe, cũng như đảm bảo độ dài trong giới hạn. Tuy nhiên, độ căng của xích mà dôi quá làm nhông mau mòn và giãn xích. Trong lúc kiểm tra, tìm vị trí căng nhất của xích và điều chỉnh để nó không quá căng. Sau đó, tìm vị trí chùng nhất và kiểm tra xem có mòn bất thường.
Nếu bảo trì đúng, độ dài sẽ không vượt quá nửa trục sẽ không có vấn đề gì xảy ra. Tuy nhiên, khi chạy xe trong điều kiện không thích hợp, nếu căng quá hoặc chùng quá cũng như sử dụng loại xích kém thì lực căng có thể trở nên lớn bất bình thường và gây ra khó điều chỉnh. Lúc đó cần phải thay thế cả nhông xích và xích tải.
3. Thanh trượt xích:
Hoạt động của bướm ga, chuyển động của giảm xóc và tác động của bề mặt đường trong suốt quá trình đi xe là nguyên nhân làm xích tiếp xúc với càng sau và bộ phận khác. Thanh trượt xích được lắp nới để ngăn chặn độ mòn. Thanh trượt xích ngăn sự mòn của càng sau, nhưng thanh trượt xích cũng bị mòn bởi ma sát. Thay thế nếu nó quá mòn.
4. Dẫn hướng xích:
Dẫn hướng xích được trang bị ở một số kiểu dáng, vì vậy xích không được nhảy qua số răng của nhông, hoặc bị tuột ra khỏi nhông khi chịu rung động cực đại lúc xe đang chạy. Không tháo dẫn hướng xích và bộ phận liên quan. Nếu xe chạy mà không có chúng, thì xích có thể bị tuột ra.
5. Nhông xích, đĩa xích:
Hình dáng và cỡ răng của nhông được xác định theo tiêu chuẩn. Vì vậy, nếu số răng, cỡ răng và hình dáng của bộ phận này đúng thì nó có thể lắp vào vị trí của chúng ở các đời xe tương đương, và xe có thể chạy bình thường. Tuy nhiên, những bộ phận xe cũ thiết kế chỉ dung riêng cho kiểu dáng đó để phát huy đúng hiệu quả, còn dung cho các đời xe khác chỉ mang tính lý thuyết.
6. Cơ cấu điều chỉnh xích:
Độ căng của xích điều chỉnh bằng cách di chuyển trục sau ra đằng sau hoặc lên trước. Cơ cấu điều chỉnh xích này gọi là loại thay đổi. Ở kiểu khác, điều chỉnh bằng cách dịch chuyển sang trái và sang phải, và độ căng trục xe. Độ căng của trục cần thiết để hạn chế khe hở bên trái và bên phải khi xe hoạt động ở trên đường
7. Dẫn hướng của nhông xích:
Khi tháo vỏ động cơ bên trái và bộ phận nhựa phía sau bạn sẽ thấy một đĩa kim loại được chèn vào giữa. Đĩa này để làm gì? Đĩa này dung để dẫn hướng cho xích. Công suất của xe được truyền từ nhông xích đến đĩa xích. Vì vậy, hiện tượng nhảy xích chỉ xảy ra ở nhông xích khi xích bị chùng do nó có đường kính nhỏ. Để ngăn trường hợp xích nâng lên khởi nhông thì người ta dùng chi tiết dẫn hướng xích.
Với việc lắp dẫn hướng xích, nếu bảo dưỡng không thường xuyên hoặc chất lượng xích kém là nguyên nhân dẫn tới đứt xích, đứt xích rất dễ xảy ra bời vì nó không bám được bề mặt nhông. Không bao giờ cố tháo dẫn hướng xích
Các hệ thống này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc truyền động mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất và độ an toàn của phương tiện. Qua quá trình tìm hiểu và nắm bắt kiến thức về các thành phần và hoạt động của hệ thống xích tải, chúng ta có thể tự tin hơn trong việc sử dụng, bảo dưỡng và sửa chữa xe máy của mình. Đồng thời, sự hiểu biết này cũng giúp chúng ta tránh được những sự cố không mong muốn và duy trì được hiệu suất hoạt động tốt nhất của phương tiện.
Share on facebook
