Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Điều Chỉnh Khe Hở Xupap
Điều chỉnh khe hở xupap là một quá trình quan trọng trong bảo dưỡng và sửa chữa động cơ ô tô. Khe hở xupap ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất hoạt động của động cơ, đặc biệt là trong việc kiểm soát lưu lượng khí và khí thải.
1. Cấu tạo của bộ đầu quy lát:
Được gắn trên đỉnh Xilanh, kết hợp với xilanh tạo thành buồng cháy. Gioăng đầu quy lát được lắp ở giữa hai chi tiết xilanh và đầu quy lát để quy trì khả năng làm kín. Đầu quy lát luôn phải tiếp xúc với môi trường có áp suất và nhiệt độ rất cao, nó được làm bằng hợp kim nhôm nên có khả năng truyền nhiệt để tự làm mát khi sử dụng.
Cổ hút lấy hỗn hợp hòa khí từ bộ chế hòa khí đưa vào trong buồng đốt, cổ xả thải ra khí cháy thông qua ống xả. Mỗi cổ có một xupáp để điều khiển hoạt động hút hỗn hợp hòa khí vào và thải khí cháy ra thông qua việc đóng mở xupáp. Ngoài ra, trong bốn thì của động cơ; hút, nén, cháy, và xả đều được điều khiển. Trục cơ quay truyền chuyển động tới trục Cam thông qua xích Cam và nhông Cam và sẽ đóng mở xupáp.
Một số động cơ gồm nhiều xilanh có thể được phân loại theo sự sắp xếp, số các trục Cam, và số xupáp trên mỗi xialnh, v.v…
Hình vẽ sau mô tả cấu tạo cơ bản của đầu quy lát loại OHC:
Các xupáp được giữ bởi ống dẫn hướng và được đóng kín bởi lực lò xo. Xupáp sẽ được mở khi trục Cam quay vấu Cam tì cò mổ xuống đuôi xupáp.
Đối với đầu quy lát loại OHC, khi trục Cam quay làm cho cò mổ chuyển động tì lên đuôi xupáp điều khiển hoạt động của xupáp. Cò mổ được gắn ốc điều chỉnh để điều chỉnh khe hở xupáp. Chân vịt tiếp xúc trục tiếp với bề mặt vấu Cam nên cần phải được bôi trơn đầy đủ để tránh bị mài mòn.
Thời điểm đóng mở xupáp phải chính xác đồng bộ với chuyển động của piston. Với động cơ 4 thì một chu trình cháy được hoàn thành với hai vòng quay của trục cơ. Vì lí do này, trục Cam sẽ quay với tốc độ bằng một nửa trục cơ. Thông thường, cơ chế chuyền động xích được được sử dụng trên xe máy.
Đối với động cơ 4 thì xupáp xả mở ở kì cháy và xupáp hút mở ở kì hút. Như cách biểu diễn trong hình vẽ bên dưới, cả hai xupáp sẽ cùng mở một khe nhỏ khi piston ở điểm chết trên tại kì xả, ngược lại khi piston ở điểm chết trên tại kì nén, các xupáp sẽ bị đóng honà toàn. Khe hở xupáp phải được kiểm tra và hiệu chnh trong khi piston đang ở điểm chết trên tại kì nén khi mà cả hai xupáp đều được đóng hoàn toàn.
2. Khe hở Xupáp:
Có một khe hở nhỏ giữa phần đuôi xupáp và cò mổ. Nó được gọi là “khe hở xupáp”. Khe hở xupáp phải được điều chỉnh trong giới hạn quy định khi động cơ đang nguội.
Khi động cơ nổ máy, các xupáp tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao của hỗn hợp khí cháy trong buồng đốt, nhiệt độ này sau đó lan tỏa ra toàn bộ đầu quy lát, khi đó khe hở sẽ trở lên nhỏ hơn khi động cơ nguội. Nếu khe hở xupáp được điều chỉnh khi động cơ nguội nhỏ hơn tiêu chuẩn cho phép, thì khi động cơ nóng lên cò mổ sẽ luôn tì lên phần đuội xupáp dẫn đến tình trạng xupáp không thể đóng kín hoàn toàn. Kết quả là sẽ xảy ra sự cố rò rỉ áp suất nén trong xilanh và làm cho động cơ nổ không ổn định.
Khi toàn bộ động cơ ấm lên, khe hở xupáp sẽ bị thu hẹp dần lại đồng thời với việc các chi tiết của đầu quy lát nở dần ra. Nếu khe hở xupáp được hiệu chỉnh khi động cơ nguội lớn hơn giá trị cho phép thì có thể sẽ xuất hiện những tiếng ồn không bình thường khi xupáp hoạt động. Vì vậy, khe hở xupáp phải được hiệu chỉnh trong khoảng giá trị tiêu chuẩn thích hợp.
3. Điều chỉnh khe hở Xupap:
Khe hở xupáp phải được hiệu chỉnh trong khi động cơ nguội và Cam trong trạng thái không đẩy lên xupáp. Khi piston đang ở điểm chết trên tại kì xả khi đó Cam đang đẩy xupáp nên sẽ không có khe hở giữa duôi xupáp và cò mổ, do vậy việc hiệu chỉnh khe hở xupáp không thể được thực hiện. Để điều chỉnh khe hở xupáp, cần xác định rằng thời điểm điều chỉnh khi piston đang ở điểm chết trên tại kì nén, cùng với việc dấu chữ T trên vô lăng điện trùng với dấu trên nắp máy.
Dùng thiết bị hiệu chỉnh khe hở xupáp chuyên dụng để điều chỉnh khe hở xupáp và kiểm tra độ rộng của khe hở. Khóa ốc khóa khi hiệu chỉnh xong. Hệ thống này được sử dụng rất nhiều trên động cơ OHC (trục cam trên đầu quy lát).
Những công việc cần lưu ý
Xích Cam luôn phải được căng bởi thiết bị tăng xích Cam. Khi hiệu chỉnh khe hở xupáp, xích
Cam phải đảm bảo trong trạng thái căng.
• Xích Cam có thể không căng nếu trục cơ bị quay ngược. Cần đảm bảo để không có sự quay ngược này.
• Độ căng của xích Cam có thể không đều sau khi nó bị nới lỏng trong lúc lắp ráp. Khi điều chỉnh piston tới điểm chết trên, hãy quay trục cơ nhiều vòng để xích Cam được căng đều.
Quy trình này yêu cầu sự chính xác và kỹ thuật, nên việc thực hiện bởi các chuyên gia hoặc thợ kinh nghiệm là lựa chọn tốt nhất. Điều chỉnh đúng khe hở xupap giúp tối ưu hóa hiệu suất động cơ, giảm tiêu thụ nhiên liệu và kéo dài tuổi thọ của động cơ.
Share on facebook
